ویتامین D

ویتامین D نامی است کلی که به یک گروه از ترکیبات محلول در چربی که براي حفظ تعادل مواد معدنی در بدن ضروري هستند اطلاق می شود . این ویتامین بعنوان ویتامین ضد راشی تیسم نیز مشهور است. اشکال عمده ان عبارتند از ویتامین D2 یا ارگوکلسیفرول با منشا گیاهی و ویتامین D3 یا کولی کلسیقرول با منشا حیوانی. کولی کلسیفرول در پوست بوسیله فعالیت اشعه ماوراي بنفش بر روي ترکیبی بنام 7- دي هیدروکلسترول که یک مشتق کلسترول است و بصورت گسترده در چربی حیوانی توزیع شده است ساخته می شود. عوامل بیشماري مانند منطقه جغرافیایی ، فصل وآلودگی هوا، زمان قرار گرفتن در مقابل نور آفتاب ، سن و میزان پیگمانهاي پوستی ساخت ویتامین D را تحت تاثیر قرار می دهد. ازغنی ترین منابع غذایی ویتامین D، می توان روغن کبد ماهی ، ماهی هاي چرب مثل ماهی آزاد ، کپور ، قزل آلا و ساردین را برشمرد.زرده تخم مرغ ، گوشت ، شیر وکره نیز حاوي مقادیر کمی ویتامین D می باشند. منابع غذایی گیاهی منابع فقیر این ویتامین بشمار می روند. میوه ها ومغزها نیز فاقد این ویتامین هستند. شیر غنی شده با ویتامین D می تواند بخشی از نیاز روزانه به این ویتامین را تامین کند. در عین حال ، بخشی از ویتامین D موجود در شیر غنی شده اگر در معرض نور آفتاب قرار گیرد ، از دست می رود. مقدار ویتامین D موجود در شیر مادر براي تامین نیاز شیرخوار کافی نیست .به همین دلیل ، دادن قطره A+D به میزان 25 قطره در روز از روز پانزدهم پس از تولد تا حد اقل یکسالگی توصیه شده است. جذب ویتامین D موجود در غذا با کمک نمکهاي صفراوي در قسمت بالایی روده کوچک انجام می شود. حدود نیمی از ویتامین هضم شده جذب می شود. ویتامین D براي هموستاز مواد معدنی ضروري است . بطور کلاسیک ، نیاز به ویتامین D براي جذب کلسیم و فسفر در روده کوچک ، نقل وانتقال آنها از استخوانها وباز جذبشان در کلیه ها شناخته شده است و براساس این سه وظیفه ، ویتامین D نقش مهمی در تامین فعالیت مناسب ماهیچه ها ، اعصاب ، انعقاد خون ، رشد سلولها و رشد واستحکام استخوان ها دارد. مطالعات اخیر نشان داده است که ویتامین D براي ترشح انسولین و پرولاکتین ، واکنش هاي ایمنی و ساخته شدن رنگدانه هاي پوستی اهمیت دارد. 2 داروهاي ضد تشنج و هورمونهاي کورتیکواسترویید می توانند از طریق کاهش واکنش نسبت به ویتامین D برجذب کلسیم تاثیر بگذارند. افرادي که از آنتی اسید هاي حاوي منیزیم استفاده می کنند ، باید از دریافت دوزهاي بالاي ویتامین D پرهیز کنند زیرا با خطر افزایش کلسیم ومنیزیم خون مواجه خواهند. اولین علامت کمبود ویتامین D ، کاهش میزان کلسیم و فسفر سرم و افزایش فعالیت آلکالین فسفاتاز است که معمولا می تواند همراه با ضعف و انقباض عضلانی باشد.. در کودکان ممکن است بیقراري ، تحریک پذیري ، بی اشتهایی وتعریق زیاد بروز کند. کمبود شدید ویتامین D موجب بروز راشی تیسم در کودکان و استئو مالاسی یا نرمی استخوان در بزرگسالان بشود. در این موارد ،با ازدست دادن مواد معدنی از استخوانها ودر نتیجه تغییر شکل استخوانها ، پاها ي کودك کمانی شکل می شود. کمبود ویتامین D در بروز پوکی استخوان که معمولا در سنین سالمندي بروز می کند نیز موثر است. کمبود خفیف ویتامین D ممکن است به افزایش شکنندگی استخوانها در بزرگسالی منجر شود. زنان در دوران یائسگی در معرض خطر پوکی استخوان قرار می گیرند وکمبود ویتامین بروز آنرا تسریع می کند. به این دلیل ، مصرف روزانه مکمل کلسیم وهمراه با ویتامین D توصیه شده است. خطر کمبود ویتامین D در میان کودکان شیرخوار بخصوص نوزادان نارس و کم وزن و بزرگسالان خصوصا افرادي که کمتر در معرض نور مستقیم آفتاب هستند ، بیشتر است. هم چنین ، خطر بروز کمبود در افرادي که دچار بیماري هاي کبد وکلیه و غده تیروئید هستند ، افراد مبتلا به بیماري صرع و کسانی که از رژیم غذایی گیاهخواري پیروي می کنند بیشتر است. کمیته غذا وتغذیه شوراي تحقیقات ملی ایالات متحده امریکا دریافت روزانه 5 میکروگرم یا 200IU براي بزرگسالان و 10 میکروگرم یا 400 IU براي کودکان و زنان باردار وشیرده توصیه می کند. علاوه بران ، قرار گرفتن کودك به مدت 10 دقیقه در روز بطوري که دست ها وپاها و صورت کودك در معرض نور مستقیم آفتاب ( نه از پشت شیشه ) قرار گیرد نیز براي تامین ویتامین D مورد نیاز بدن کودك توصیه شده است